Эмэгтэйчүүд улс төрөөс ангид байх хэрэгтэй гэх хэвшмэл ойлголтод цэг тавья

Admin | 2024-05-15

   Гудамж, талбайгаар дүүрэн “Хэвшмэл ойлголтод хамтдаа цэг тавья” гэх самбар өлгөөтэй байгааг та бүхэн анзаарсан биз ээ. НҮБ-ын хөгжлийн хөтөлбөр Койка олон улсын байгууллагын санхүүжилтээр хэрэгжүүлж буй “Монгол Улсад шийдвэр гаргах түвшинд жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах, эмэгтэйчүүдийн оролцоог дэмжих нь” төслийн хүрээнд жендэрийн хэвшмэл ойлголтыг бууруулж, суурь мэдээлэл өгөх зорилгоор “Хамтдаа цэг тавья” аяныг эхлүүлжээ.

Монгол Улсад соёл, үндэсний үзэл, ахуй амьдралын хэв маягаас үүдэлтэй хүйст хамааруулсан тулгалт, хэвшмэл үзэл хүчтэй байна. Эмэгтэй юм байж улс төр бүү ярь, карьер хөөгөөд яадаг юм, арчаатай бай, сайн эзэгтэй бай гэх мэт ойлголт их бий. Харин эрчүүдэд эр юм байж бүү уйл, хатуужилтай бай, мөнгөтэй бай, амьдралыг авч яв гэсэн нийгмийн тулгалтууд цөөнгүй. Энгийн үзэгдэл болтлоо хэвшсэн эдгээр ойлголтууд нь эрчүүдийг амиа хорлолт руу, эмэгтэйчүүдийг улс төрөөс ангид байдал руу түлхсээр….

Хэвшмэл хандлагууд жижиг мэт боловч ардаа асар их хор нөлөөг дагуулдаг. Үүний тод илрэл бол улс төрд эмэгтэй хүн хэрэггүй гэх үзэл юм. Гэвч судалгаагаар эмэгтэйчүүд нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэхдээ онцгой үр нөлөөтэй нь батлагдсан. Олон улсад хийгдсэн хэд хэдэн судалгаагаар эмэгтэй улстөрчид гэр бүл, боловсрол, эрүүл мэнд, нийгмийн халамжийн тулгамдсан асуудлуудад эрэгтэй улстөрчдөөс илүү ач холбогдол өгдөг нь батлагдсан байна. Тодруулбал, судлаач Томас АНУ-ын мужуудын хууль тогтоох байгууллага дахь эмэгтэйчүүдийн эзлэх хувь, тэдгээрийн баталж буй хуулиудын чиглэл хоорондын хамаарлыг судалж үзсэн байна. Олон эмэгтэй гишүүдтэй хууль тогтоогч байгууллагууд нь эмэгтэйчүүд, хүүхэд, гэр бүлийн асуудалтай холбогдох хуулиудыг батлах өндөр магадлалтай байдгийг тогтоожээ. Үүнтэй төстэй нэг судалгаагаар эмэгтэй улстөрчид эрэгтэйчүүдээс илүү эрүүл мэнд, боловсрол, нийгмийн халамжийн асуудалд ач холбогдол өгдөг болох нь нотлогдсон байна.

Эмэгтэйчүүд, хүүхдийн асуудлыг бие сэтгэлээр мэдэрч шийдвэрлэх хүмүүс нь эмэгтэйчүүд өөрсдөө юм. Гэвч эмэгтэйчүүд УИХ-ын 17 хувийг, эрчүүд 83 хувийг бүрдүүлж байна. Магадгүй Монголын улс төрд эрчүүд давамгай байгаа учраас хүүхэд, эмэгтэйчүүдийн асуудал орхигдсоор ирсэн байж болох юм.

Эмэгтэйчүүдэд тулгарч байгаа нийтлэг асуудлыг эмэгтэй хүний нүдээр харж шийдэхэд эмэгтэйчүүдийн төлөөлөл зайлшгүй байх ёстой гэдэг суурь жендэрийн ойлголт бий. Улмаар эмэгтэйчүүдийн улс төрийн шийдвэр гаргах түвшин дэх оролцоо нэмэгдвэл төрийн бодлого эмэгтэйчүүдэд илүү ээлтэй болох боломжтой юм. Энэ ч хүрээнд хүүхэд, эмэгтэйчүүдийн асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд жендэрийн хэвшсэн ойлголтуудад ЦЭГ тавих шаардлагатай байна. Одоогоос гурав жил гаруйн өмнө эмэгтэй гишүүд манлайлан хүүхдийн хоолны мөнгийг 900 төгрөгөөс 1500 төгрөг болгосон. Тэр үедээ энэ мөнгийг 3000 төгрөг болгох гэж хичээгээд бараагүй. УИХ-ын чуулганы хуралдааныг ажиглахад эмэгтэй гишүүд тогтмол хүүхэд, эмэгтэйчүүдийн асуудлыг ярьж төсөв, хууль батлуулах гэж  хэрэндээ дуугарч буй нь харагддаг. Энэ ч оролдлогын үр дүнд 2024 оны төсөвт хүүхдэд зарцуулах мөнгө 8 тэрбумаас 12 тэрбум болж өссөн юм. Гэвч юу ч хийгээгүй гэж нэр зүүх нь элбэг. Монголын улс төрд 30 гаруй жил эрчүүд давамгайлсаар ирсэн. Энэ ч учраас хүүхэд, эмэгтэйчүүдийн асуудал орхигдсоор ирсэн нь нууц биш юм.

“Эмэгтэйчүүдэд улс төр хамаагүй” гэх хэвшмэл ойлголтод цэг тавья. Эрчүүд ч бүгдийг үүрч явах ёстой гэсэн хатуу үзэлд цэг тавья. Нэг нэгдээ дэмтэй, хамтдаа хөгжиж, хамтдаа улсаа хөгжүүлэх хэрэгтэй гэдгийг хүлээн зөвшөөрье.